Marraxo azul

Marraxo azul.

Cabeza de Isurus oxyrinchus.

Esqueleto das mandíbulas dun marraxo azul.

O marraxo azul é unha especie de elasmobranquio da orde dos lamniformes (Lamniformes) e familia dos lámnidos (Lamnnidae), de moi ampla distribución, xa que se encontra nos océanos Pacífico, Atlántico e Índico e nos mares Mediterráneo e Vermello.

Comestíbel, é un erro moi común confundir a súa branca carne coa do mero ou cherna (Polyprion americanus), do mero de altura (Epinephelus marginatus) e do emperador (Luvarus imperialis), chegando a crerse que son o mesmo peixe e cotizándose ao mesmo prezo; porén, estas catro especies son moi diferentes en aspecto e taxonomía: os meros e o emperador son peixes da clase dos actinopterixios (Actinopterygii), cuxo esqueleto é óseo), mentres que o marraxo azul pertence á clase dos condrictios (Chondrichthyes), de esqueleto cartilaxinoso.

O marraxo azul pertence á mesma familia que o tiburón branco, pero é de tamaño bastante menor e, a diferenza del, é un tiburón asociado ás profundidades, sendo estraño velo en augas pouco profundas e próximas á costa.

Descrición

As principais características deste peixe son:

• Corpo fusiforme, moderadamente alongado, robusto e moi hidrodinámico.
• Ollos arredondados, negros e moderadamente pequenos.
• Fociño longo e cónico, rematado en punta.
• Boca grande e estreita, arqueada en forma de U, con amplos diastemas separando ambas as hemimandíbulas.
• Dentes como follas de barbear, sen cúspides nin bordos serrados.
• 5 fendeduras branquiais grandes.
• Aletas pectorais medianas e de extremos arredondados, bastante estreitos. Dúas aletas dorsais, a primeira grande e a segunda pequena e pivotante, o mesmo que a anal; aleta caudal grande, en forma de lúa crecente, con lobos anchos; quillas fortes no pedúnculo, sen quillas secundarias.
• Cor do dorso e os flancos azul intensa; as zonas ventrais de cor branca.

Tamaño

Os marraxos azuis son tiburóns de gran tamaño, normalmente de até os 3,5 ou os 4 m de lonxitude, con pesos de até 700 ou 750 kg. Hai unha cita rexistrada dunha femia de 4,5 m (as femias son de maior tamaño que os machos).^{[Cómpre referencia]}

Historia natural

• Especie de superficie propia de augas quentes, achándose raramente en augas de menos de 16 °C. Aínda que peláxico e de hábitos oceánicos, en ocasións se achega ás costas en busca de alimento, chegando a penetrar en praias e portos.
• Aliméntase doutros peixes, incluíndo tiburóns, sendo un dos poucos depredadores que ten o peixe espada. É un poderoso e veloz cazador de todo tipo de presas; a súa dieta consiste en peixes pequenos como xardas, arenques, xurelos, sardiñas; medianos, como o bonito e outros túnidos, ou grandes como o atún vermello, o peixe espada, os marlíns e os peixes vela (da familia dos istiofóridos), pero tamén come luras, outros tiburóns, tartarugas mariñas, e toniñas, golfiños e outros pequenos cetáceos.
• É ovovivíparo e caníbal uternio (cando unha femia ten crías no seu ventre, as máis desenvolvidas comen aos seus irmáns máis pequenos e aos ovos se eclosionar —oofaxia—).
• As camadas son de 4 a 16 crías que miden ao naceren entre 60 e 70 cm. Os machos maduran sexualmente ao acadaren ao redor dos 192 cm, e as femias cando chegan a medir 280 cm.
• Ao igual que o resto dos tiburóns pertencentes á familia dos lámnidos, os marraxos azuis poden manter unha temperatura corporal superior á do medio (son homeotermos parciais) o que lles permite realizar unha dixestión máis rápida, triplicar a súa forza muscular ou actuar máis rapidamente.
• Debido ao seu gran tamaño, dentición e agresividade, estes tiburóns son considerados como perigosos, xa que se teñen rexistrados ataques seus a seres humanos, tanto provocados como sen provocar. Son tamén responsábeis de ataques a embarcacións (nas que en ocasións saltan a bordo, sobre todo durante a práctica da súa pesca deportiva).

Velocidade

O marraxo azul é un tiburón moi activo, de forza descomunal e gran velocidade. Segundo probas recentes, pode chegar a alcanzar velocidades punta de máis de 124 km/h, o que lle outorga o posto de animal máis rápido do océano, posición que anteriormente se atribuía ao peixe vela cos seus 110 km/h. O secreto de tal potencia e velocidade é a súa perfecta hidrodinámica, a súa potente masa muscular, á súa aleta caudal en forma de media lúa e ao feito de ser homeotermo. Dita combinación de forza e velocidade lle confire a capacidade de saltar moi alto fóra da auga, ao igual que o fai o tiburón branco; ditos saltos adoita realizalos cando está prendido nun anzol de pesca, e poden alcanzar entre 6 e 8 m de altura.^{[Cómpre referencia]}

Estado de conservación

O status do marraxo azul está considerado pola IUCN como VU (vulnerábel).

Véxase tamén

Bibliografía

• Compagno, Leonard; Marc Dando & Sarah Fowler (2005): Sharks of the World. New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-12072-2.
• Rodríguez Solórzano, Manuel; Sergio Devesa Regueiro e Lidia Soutullo Garrido (1983): Guía dos peixes de Galicia. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-433-4.
• Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.
• Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988): Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes). O Castro-Sada, A Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.

Outros artigos

• Marraxo
• Tiburón branco

Ligazóns externas

• arkive.org. Vídeos, imaxes e amplas informacións sobre o marraxo azul (en inglés) Consultada o 28/11/2012.
• Biology of the Shortfin Mako (Isurus oxyrinchus) Ampla información sobre a especie. (en inglés) Consultada o 28/11/2012.
• Isurus oxyrhinchus na Lista Vermella da IUCN (en inglés) Consultada o 28/11/2012.
• ITIS Report Información taxonómica. (en inglés) Consultada o 28/11/2012.

Vídeos para o gran público

• Vídeo de Natural History New Zealand Ltd. Tiburón Mako, Rápido Inteligente y Mortal (en castelán) Consultado o 28/11/2012.
• Vídeo. Marrajo de 350 kg (en castelán) Consultado o 28/11/2012.